The A. Den Doolaard Photo Collection

Deutsch | Shqip

Albania 1932

The Dutch writer and journalist, A. Den Doolaard (1901-1994), pseudonym of Cornelis Johannes George Spoelstra, was born in Zwolle (the Netherlands) as the son of a Protestant preacher. Having spent his early years in South Africa, he attended school in The Hague. There he held a job as an accountant with an oil company for several years (1920-1928), but he was restless by nature. In 1928, after he had begun writing, he quit his job to travel in France and through the Balkans, financing his journeys with various odd jobs, including photography and travelogues for Dutch newspapers. Den Doolaard was the author of over fifty books, published between 1926 and 1983. His Balkan travels took him initially to Yugoslavia and Greece. In early 1932, he decided to return from Salonika to Sarajevo via Albania. After spending two weeks journeying from Struga, in good part on foot, he reached Shkodra and from there visited Theth in the mountains. Den Doolaard was fascinated by blood feuding, of which he had heard from a German traveller. This trip gave rise to his best known novel De herberg met het hoefijzer (The Horseshoe Inn), Amsterdam 1933, that centred on murder and vendetta in northern Albania. He wrote the book in early 1933, mostly in Skopje and Mavrovi Hanovi in western Macedonia where he was staying with his French wife, Daisy Roulôt. A recent Dutch-language biography of Den Doolaard (Dronken van het leven) by Hans Olink has uncovered that on 1 March 1933, while absorbed in the Albanian novel of blood and vendetta, Den Doolaard murdered his wife’s lover, a Serbian infantry lieutenant. The murder is recounted candidly in his later novel, Samen is twee keer alleen (Together is Being Alone Twice Over), Amsterdam 1976, but no one recognized at the time that it was based on fact. Among Den Doolaard’s other works of Balkan inspiration are: Quatre mois chez les comitadjis (Four Months with the Komitadjis) Paris 1932; Oriënt Express, Amsterdam 1934, Van vrijheid en dood (Of Freedom and Death), Amsterdam 1935; De bruiloft der zeven zigeuners (The Marriage of the Seven Gypsies), Amsterdam 1939; Het land achter Gods rug (The Country Behind God’s Back), Amsterdam 1956, and Joegoslavië: kaleidoscopisch reisland (Yugoslavia: Kaleidoscopic Travel Country), Amsterdam 1956. Den Doolaard was early to warn of the rise of fascism in Europe and fled to England during the Second World War. In later years, he returned to Yugoslavia, which he came to regard as his second home, particularly Macedonia. A monument was raised in his honour in the town of Ohrid in May 2006. He is buried in Hoenderloo near Arnhem. Photo Captions | Bildunterschriften | Titujt e fotove Only eight photos have survived from Den Doolaard’s journey to Albania in 1932. We are grateful to Gerda Mulder of the Nederlands Fotomuseum in Rotterdam and to the writer's daughter, Branda Hedel-Spoelstra, for enabling us to present this collection.

Die Fotosammlung des A. Den Doolaard

English | Shqip

Albanien 1932

Der niederländische Schriftsteller und Journalist, A. Den Doolaard (1901-1994), Pseudonym des Cornelis Johannes George Spoelstra, wurde in Zwolle (Niederlande) als Sohn eines evangelischen Predigers geboren. Zur Schule ging er in Den Haag, nachdem er einige Jahre in Südafrika verbracht hatte. Danach (1920-1928) war er als Buchhalter bei einer Mineralölfirma beschäftigt, doch er erwies sich als ein unruhiger Geist. Im Jahre 1928 kündigte er seine Arbeitsstelle und fuhr weg, zuerst nach Frankreich und später auf die Balkanhalbinsel. Die ausgedehnten Reisen finanzierte er durch Gelegenheitsarbeit und durch Reiseberichte – meistens mit Photographien – an niederländische Zeitungen. Das Schreiben lag Den Doolaard, und zwischen den Jahren 1926 und 1983 verfasste er mehr als fünfzig Bücher. Seine Reisen auf dem Balkan führten ihn hauptsächlich nach Jugoslawien und Griechenland. Anfang 1932 entschloss er sich von Salonika aus über Albanien nach Sarajevo zu reisen. In zwei Wochen, hauptsächlich zu Fuss, legte er die Strecke von Struga bis Shkodra hinter sich, von wo er einen Abstecher in die Bergen nach Theth machte. Von einem deutschen Reisenden, dem er in Albanien begegnete, erfuhr Den Doolaard von der in Nordalbanien herrschenden Blutrache und war davon fasziniert. Ergebnis dieser Albanienreise war sein Roman De herberg met het hoefijzer, Amsterdam 1933 (dt. Herberge zum Hufeisen, Frankfurt 1955), bei dem es um Mord und Blutrache in Nordalbanien geht. Er verfasste dieses Buch im Frühjahr 1933 zum grossten Teil in Skopje und im westmazedonischen Mavrovi Hanovi, wo er sich mit seiner französischen Ehefrau Daisy Roulôt aufhielt. In einer vor kurzem erschienenen niederländischen Biographie des Schriftstellers (Dronken van het leven) hat der Autor Hans Olink die Tatsache aufgedeckt, dass Den Doolaard am 1. März 1933 den Geliebten seiner Frau, einen serbischen Infantrieleutnant, ermordet hatte. In einem späteren Roman Samen is twee keer alleen, Amsterdam 1976 (Zusammen ist zweimal allein), erzählte Den Doolaard ziemlich deutlich von dem Mord, doch es ist keinem damals aufgefallen, dass es sich um die Spiegelung einer Wirklichkeit handeln könnte. Zu Den Doolaards anderen Balkanwerken gehören: Quatre mois chez les comitadjis, Paris 1932 (Vier Monate mit den Komitadschis); Oriënt Express, Amsterdam 1934 (dt. Orient-Express, Amsterdam 1935); Van vrijheid en dood, Amsterdam 1935 (Von Freiheit und Tod); De bruiloft der zeven zigeuners, Amsterdam 1939 (dt. Die Hochzeit der sieben Zigeuner, Hamburg 1956); Het land achter Gods rug, Amsterdam 1956 (dt. Das Land hinter Gottes Rücken, Hamburg 1957); and Joegoslavië: kaleidoscopisch reisland, Amsterdam 1956 (dt. Das ist Jugoslawien: vom Morgengrauen bis Mitternacht, Berlin 1957). Den Doolaard warnte früh vor dem Aufkommen des Faschismus in Europa und flüchtete während des Zweiten Weltkrieges nach England. In späteren Jahren kehrte er nach Jugoslawien, insbesondere nach Mazedonien, zurück, das für ihn zu einer zweiten Heimat wurde. Im Mai 2006 wurde ihm zu Ehren ein Denkmal in der Stadt Ohrid errichtet. Er starb in Hoenderloo bei Arnheim. Von seiner Albanienreise im Jahre 1932 sind lediglich acht Fotos geblieben, die hier vorgestellt werden. Wir sind in diesem Zusammenhang Frau Gerda Mulder des Niederländischen Fotomuseums Rotterdam und der Tochter des Schriftstellers, Frau Branda Hedel-Spoelstra, dankbar, die uns ermöglicht haben, diese Sammlung vorzustellen.

Koleksioni i Fotografive të A. Den Doolaard

English | Deutsch

Shqipëri 1932

Shkrimtari dhe gazetari holandez, A. Den Doolaard (1901-1994), pseudonim i Cornelis Johannes George Spoelstra, ka lindur në Zwolle në Holandë si djalë i një predikuesi protestant. Pasi kaloi disa vjet në Afrikën e Jugut, mbaroi shkollën në Hagë. Aty gjeti një punë si llogaritar për një firmë nafte (1920-1928), por prirja e tij ishte për të shkruar dhe për të shëtitur botën. Në vitin 1928, dha dorëheqjen nga puna dhe u nis për në Francë, dhe më vonë për në Ballkan. Financoi udhëtimet e tij me punë të ndryshme dhe me udhëpërshkrimet për gazeta holandeze, shpesh me fotografi. A. Den Doolaard ishte autor i më shumë se 50 librave, botuar mes viteve 1926 dhe 1982. Në Ballkan ai udhëtoi kryesisht në Jugosllavi dhe në Greqi. Në fillim të vitit 1932 u nis nga Selaniku për në Sarajevë duke kaluar kësaj radhe Shqipërinë. Nga Struga shkoi në Shkodër, kryesisht duke ecur në këmbë për dy javë. Prej andej vazhdoi për në Theth në malet e Dukagjinit. Den Doolaard ishte shume i interesuar për fenomenin e gjakmarrjes, për të cilin kishte mësuar nga një udhëtar gjerman. Rezultati i udhëtimit në Shqipëri ishte romani i tij De herberg met het hoefijzer, Amsterdam 1933 (shqip Bujtina me patkua, Tiranë 2005), i cili merret me vrasje dhe gjakmarrje në veri të Shqipërisë. Librin e shkroi në fillim të vitit 1933, kryesisht në Shkup dhe në Hanet e Mavrovës (Mavrovi Hanovi) në Maqedoninë Perëndimore ku jetonte me gruan e tij franceze Daisy Roulôt. Një biografi në holandisht (Dronken van het leven) botuar kohët e fundit nga Hans Olink ka zbuluar se më 1 mars 1933, gjatë kohës së hartimit të romanit shqiptar, Den Doolaard vrau dashnorin e gruas, një oficer serb të këmbësorisë. Vrasja rrëfehet haptas në romanin e mëvonshëm, Samen is twee keer alleen, Amsterdam 1976 (Bashkë është dy here vetëm), por askush nuk kuptoi se baza e romanit ishte e vërtetë. Ndër vepra të tjera të Den Doolaard-it me frymëzim ballkanik janë: Quatre mois chez les comitadjis, Paris 1932 (Katër muaj me komitët); Oriënt Express, Amsterdam 1934 (Orient Ekspres), Van vrijheid en dood. Amsterdam 1935 (Mbi lirinë dhe vdekjen); De bruiloft der zeven zigeuners, Amsterdam 1939 (Dasma e shtatë ciganëve); Het land achter Gods rug, Amsterdam 1956 (Vendi prapa kurrizit të Zotit), dhe Joegoslavië: kaleidoscopisch reisland, Amsterdam 1956 (Jugosllavi vend udhëtimi kaleidoskop). Den Doolaard paralajmëroi herët për rrezikun e fashizmit në Evropë dhe u arratis në Angli gjatë Luftës së Dytë Botërore. Më vonë, u kthye në Jugosllavi, veçanërisht Maqedoni, e cila iu bë si vendlindja e dytë. Në maj të vitit 2006 në qytetin e Ohrit u ngrit një përmendore kushtuar atij. Vdiq në Hunderlo (Hoenderloo) pranë Arnhemit. Vetëm tetë fotografi kanë mbetur nga udhëtimi i Den Doolaard-it në Shqipëri. Jemi mirënjohës Zonjës Gerda Mulder e Muzeut holandez të Fotografisë (Nederlands Fotomuseum) në Roterdam, dhe Zonjës Branda Hedel-Spoelstra, të cilat mundësuan prezantimin e këtij koleksioni.